Auzef Psikoloji Ünite -11
Bilinç ve Bilinçli Farkındalık
https://lolonolo.com/2024/09/22/psikoloji-2024-unite-11/
Bilinç ve Bilinçli Farkındalık: İnsan Zihninin Gizemli Dünyası
Giriş
Bilinç, insanın çevresine ve kendisine dair farkındalığını ifade eden karmaşık bir kavramdır. Psikoloji ve felsefe tarihinde uzun süredir tartışılan bilinç, bireyin çevresindeki olayları ve kendi içsel süreçlerini anlamasını sağlar. Bu makalede bilinç, bilinçli farkındalık, niyetsellik gibi temel kavramlar incelenecek ve Freud’un rüya teorisi ile bilinçdışı süreçler gibi önemli teoriler üzerinde durulacaktır.
Bilinç Nedir?
Bilinç, bireyin kendisinin ve çevresinin farkında olma durumudur. Bu farkındalık, yalnızca otomatik tepkilerden farklıdır ve bilinç, bireyin aktif bir şekilde düşünme ve karar verme süreçlerinde yer alır. Bilinçli farkındalık, bireyin mevcut anın farkında olmasını ifade eder ve özellikle mindfulness gibi yaklaşımlarda ön plana çıkar. John Locke’a göre, bilinç, bireyin kimliğini ve kişisel devamlılığını sağlar. Bu, bireyin hayatındaki olayları süreklilik içinde algılamasına olanak tanır.
Niyetsellik ve Bilinçli Farkındalık
Psikoloji literatüründe, niyetsellik kavramı, bilinçli deneyimlerin bir nesneye ya da amaca yönlendirilmiş olmasını ifade eder. Bilinçli farkındalık, bireyin şu anda yaşadığı deneyimlere odaklanmasını sağlarken, niyetsellik bireyin bu deneyimleri bir hedef doğrultusunda yönlendirmesine yardımcı olur. Bu iki kavram, insanın bilinçli karar alma süreçlerinde önemli rol oynar. Ortak niyetsellik ise birden fazla bireyin aynı bilinçli deneyime ya da amaca yönelmiş olması durumudur, bu da grup etkileşimlerinde sıkça karşımıza çıkar.
Bilinç ve Uyku
Bilinç, uyanıklık ve uyku durumlarında farklı seviyelerde çalışır. Uyku sırasında bilinç tamamen kapanmaz, geçici olarak azalır. Rüyalar, Freud’a göre bilinçdışı arzuların ve çatışmaların bir yansımasıdır. Freud, rüyaların bireyin günlük hayatında bilinçli olarak bastırdığı düşünce ve arzularını açığa vurduğunu ileri sürmüştür. Uyku sırasında bilinç azalırken, rüyalar bu bilinçdışı süreçlerin dışavurumu olarak ortaya çıkar.
