Psikoloji 2024 Ünite -5

Auzef Psikoloji 2024 Ünite 5 Klasik Öğrenme Teorisi ve Pavlov’un Çalışmaları: Akademik Makale https://lolonolo.com/2024/09/19/psikoloji-2024-unite-5 Giriş Klasik öğrenme, Ivan Pavlov'un yaptığı deneylerle öğrenme psikolojisi alanına kazandırılan bir teoridir. Pavlov, sindirim sistemi üzerine yaptığı araştırmalar sırasında köpeklerin sadece yiyecek gördüklerinde değil, yiyecek ile ilişkili uyaranlara da (zil sesi gibi) salya salgıladığını keşfetmiştir. Bu bulgu, iki uyaran arasında öğrenme yoluyla bağlantı kurulabileceğini göstermiş ve bu öğrenme süreci "klasik koşullanma" olarak adlandırılmıştır. Klasik Koşullamanın Temel İlkeleri Pavlov’un deneylerinde gözlemlenen klasik koşullanma, koşulsuz ve nötr uyaranlar arasında bir ilişki kurulmasına dayanır. Temel olarak, koşulsuz bir uyarıcıya (örneğin yemek) doğal bir tepki (salya salgılama) verilirken, nötr bir uyarıcı (zil sesi) bu koşulsuz uyarıcıyla eşleştirilir. Zamanla, nötr uyarıcı tek başına bu koşulsuz tepkiyi uyandırabilir hale gelir. Bu süreç, koşullu uyarıcı (CS) ve koşullu tepki (CR) kavramlarını doğurmuştur. Pavlov’un klasik koşullama deneylerinde kullanılan temel kavramlar şunlardır: Koşulsuz Uyarıcı (UCS): Doğal olarak bir tepki uyandıran uyarıcı (örneğin yemek). Koşulsuz Tepki (UCR): Koşulsuz uyarıcıya karşı verilen doğal tepki (örneğin salya salgılama). Koşullu Uyarıcı (CS): Başlangıçta nötr olan ancak koşulsuz uyarıcıyla eşleştirildikten sonra bir tepki uyandıran uyarıcı (örneğin zil sesi). Koşullu Tepki (CR): Koşullu uyarıcıya karşı öğrenilen tepki (örneğin zil sesine salya salgılama). Pavlov’un Köpek Deneyleri Pavlov, köpeklerle yaptığı deneylerde klasik koşullama sürecini detaylıca incelemiştir. Köpeklere yemek verilmeden önce bir zil sesi çalınmış ve zamanla köpekler zil sesini yemekle ilişkilendirmiştir. Bu deney sonucunda köpekler, yalnızca zil sesi duyduklarında bile salya salgılamaya başlamıştır. Bu durum, köpeklerin zil sesini yemekle ilişkilendirdiğini ve öğrendiğini göstermektedir. Bu deneyde, zil sesi koşullu uyarıcı, salya salgılama ise koşullu tepki olarak tanımlanır​.